Šta mi omogućava moratorijum u otplati kredita koji nude banke?
Moratorijum u otplati kredita omogućava svakom zainteresovanom fizičkom i pravnom licu zastoj u otplati kredita do 90 dana. Dakle, subjekti koji prihvate moratorijum nemaju obavezu plaćanja svojih obaveza po osnovu kredita (glavnice, kamate, zatezne kamate, naknada i dr.), u periodu do 90 dana.
Za sva fizička i pravna lica koja su pogođena trenutnom situacijom ovo je prilika da privremeno odlože plaćanje svojih obaveza, olakšaju finansijsku situaciju u kojoj se nalaze i izbjegnu da njihova dugovanja postanu dospjela.
Ko ima pravo na moratorijum?
Pravo na moratorijum imaju korisnici svih vrsta kredita banaka (gotovinskih, stambenih, kredita za penzionere, potrošačkih, investicionih, kredita za obrtna sredstva, kredita za likvidnost, kreditnih proizvoda vezanih za korišćenje kartica i dr.), kao i primaoci finansijskog lizinga i korisnici kredita mikro kreditnih finansijskih institucija.
Kako da ostvarim pravo na moratorijum?
Korisnik kredita koji želi da ostvari pravo na moratorijum ne dolazi u poslovnice banke.
Zahtjev za aktivaciju moratorijuma građani podnose banci telefonskim putem, slanjem imejla ili slanjem zahtjeva poštanskim putem. Na internet stranicama pojedinačnih banaka data su detaljnija uputstva o načinu podnošenja zahtjeva, kao i svi kontakti preko kojih zainteresovana lica mogu ostvariti navedeno pravo.
Banka je dužna da u roku od pet radnih dana od dana prijema zahtjeva obezbijedi sprovođenje moratorijuma. Obavještenje da prihvata moratorijum korisnik kredita dostavlja i poslodavcu ili drugom licu preko kojeg se vrši otplata kredita, na isti način kao i banci (telefonom, imejlom, poštom). Poslodavci i druga lica preko kojih se vrši otplata kredita dužni su da, u toku trajanja moratorijuma, obustave isplate koje se odnose na otplate kredita odobrenih od strane banaka, najkasnije u roku od 5 radnih dana.
Iako se moratorijum odnosi na sve klijente, oni koji imaju relativno stabilne prihode i na koje kriza još uvijek nije djelovala negativno, mogu da nastave da plaćaju svoje obaveze, bez iskorišćavanja prava na moratorijum.
Koji je model otplate obaveza nakon isteka moratorijuma?
Korisnicima kredita koji iskoriste pravo na moratorijum neće se mijenjati ugovorni uslovi vezani za nominalnu kamatnu stopu, dok se rok otplate produžava za period trajanja moratorijuma.
Banka će za vrijeme trajanja moratorijuma obračunavati redovnu, nepromijenjenu ugovorenu kamatu. Tek po isteku moratorijuma, obračunata kamata će biti dodata glavnom dugu i ravnomjerno raspoređena na preostali period otplate kredita.
Korisnici kredita će nastaviti sa otplatom kredita nakon isteka moratorijuma, u skladu sa novim planom otplate, koji će im banke dostaviti.
Banka od korisnika kredita ne može zahtijevati niti naplaćivati nadoknadu bilo kojih administrativnih troškova u vezi sa korišćenjem moratorijuma, uključujući bilo koje troškove eventualnog aneksiranja ugovora o kolateralima.
Da li klijenti banaka imaju još neke povoljnosti?
Odlukom CBCG klijentima koji su pogođeni uticajem koronavirusa je ostavljena mogućnost i da sa bankom dogovore restrukturiranje kredita, ukoliko procijene da je takvo rješenje za njih prihvatljivije. CBCG je donijela odluku da te kredite smatra novoodobrenim, relaksirajući na taj način banke troškova po osnovu rezervacija.
Još jedna mjera koju je donijela CBCG olakšava pribavljanje dodatnih finansijskih sredstava dijelu korisnika kredita koji su pogođeni aktuelnom krizom i daje podsticaj nastavku njihovog poslovanja. Naime, bankama se dozvoljava da, kroz odobravanje kredita ili na drugi način, povećaju izloženost prema jednom licu, odnosno grupi povezanih lica preko propisanih limita izloženosti (25% sopstvenih sredstava banke), uz prethodno odobrenje Centralne banke.